«معمای شاه» در وضعیت خاص

به گزارش صد خبر ، پخش ترانه ای از خواننده لس آنجلسی در قسمت شنبه شب معمای شاه واکنش های متضادی را به همراه داشت. ضمن مرور همه بازخورها، دیدگاه عضو کمیسیون فرهنگی مجلس و شورای نظارت بر صدا و سیما را جویا شدیم و معتقدیم به زودی در این باره تصمیم می گیرند و احتمالا اجازه پخش بقیه خواننده های پیش از انقلاب را نخواهند داد.

سریال «معمای شاه» روزهای آرامی را سپری می کرد تا این که آهنگی از ابراهیم حامدی آن را بار دیگر در صدر اخبار قرار داد. شنبه شب سکانسی از سریال در کاباره روایت می شد که محمود قربانی (سپند امیرسلیمانی) به همراه غلامرضا پهلوی (با بازی علی فرجام فر) به کاباره ای می روند که ابراهیم حامدی در آنجا مشغول آوازخواندن است. این بخش از سریال به طرفه العینی در کانال های تلگرامی دست به دست شد و هر کسی از ظن خود درباره آن نظر داد.

در این گزارش علاوه بر مرور حاشیه های پخش آهنگ ابراهیم حامدی، با سید احسان قاضی زاده عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی هم گفت و گو کرده ایم. او نماینده مردم فریمان و عضو ناظر مجلس در شورای نظارت بر صدا و سیما هم هست و آن طور که از اشاراتش بر می آمد، غالب سریال ها و برنامه های تلویزیون را تماشا می کند.

سرنوشت مبهم معمای شاه

نخستین مسئله ای که با سید احسان قاضی زاده در میان می گذاریم، دیدگاه شورای نظارت بر صدا و سیما درباره پخش صدای ابراهیم حامدی است: «توی «معمای شاه» یک بیان تاریخی صورت گرفته است. ما باید موضوع را در شورای نظارت بر صدا و سیما بررسی کنیم و در آن جا فیلم صحنه مذکور را مرور خواهیم کرد و نتیجه بعد از بررسی اعلام می شود.»

به قاضی زاده می گوییم خبرها حکایت از آن دارد که در روزهای آینده دیگر خواننده های قبل از انقلاب نیز به جمع کسانی که تصاویرشان در سریال «معمای شاه» پخش می شود، خواهند پیوست: «ما با صدای خواننده زن قطعا مشکل داریم و برای مان خط قرمز است؛ البته باید درباره صحت و سقم این که واقعا قرار است صدای زن پخش شود یا نه کسب اطلاع کنم. درباره این که دیگر خواننده های زمان شاه قرار است در «معمای شاه» مورد استفاده قرار گیرند، به زودی در شورا بررسی خواهیم کرد.»

انتقادهای سابقه دار

درباره این که واقعا شورای نظارت بر صدا و سیما، مسئولان تلویزیون را قانع می کنند که جلوی پخش صدای دیگر خواننده های پیش از انقلاب را بگیرند یا نه طی روزهای آینده و بعد از جلسه شورا معلوم می شود. سید احسان قاضی زاده هاشمی بحث را فراتر می بیند و می گوید: «قبلا دیدگاه هایی درباره «معمای شاه» به ما رسیده بود. انتقادهایی به خود بنده منعکس شد که به مسئولان معاونت سیما ارائه دادم.» او رئوس انتقادها را این طور بر می شمرد: «مهم ترین انتقاد پررنگ تر نشان دادن نقش ایت الله طالقانی نسبت به نقش حضرت امام (ره) بود، برخی از انتقادها هم نوع روایت تاریخ را شامل می شد که منتقدان معتقد بودند به روایت به ذکر منابع خاص و یا به نگاه و قاب کارگردان محدود شده و همه چیز را در بر نمی گیرد.»

این نماینده مجلس در ادامه نظر شخصی خود را درباره دلایل بروز چنین انتقادهایی این طور بیان می کند: «قالب سریال این بوده که بیان تاریخی داشته باشد و اگر مقطع مقطع روایت می شد شاهد قوام قصه می بودیم و یا ملودرامی که از طریق خانواده دکتر وزیری شکل گرفته در خیلی موارد هماهنگ با ماهیت بیان تاریخی سریال نیست.»

سریال خوب به صدای منشوری نیاز ندارد

یکی از موارد مشترک در کامنت های مردم این است که «معمای شاه» با اضافه کرده خواننده های پیش از انقلاب قصد تزریق جذابیت دارد و از این طریق خواسته ضعف قصه را بپوشاند. قاضی زاده هاشمی هم چنین رایی دارد: «استفاده از ابزارهای منتوعی مثل خواننده ها و آهنگ های پیش از انقلاب برای نشان دادن فضا حقیقی بوده. اما به نظر من اگر به جای تاکید بر این موارد، اگر تاکید بر قصه و بیان های تاریخی می بود سریال ماندگارتر می شد. البته گزارش هایی داریم که بر آمار مخاطبان «معمای شاه» روز به روز افزوده شده.»

چرا معمای شاه موفق نیست؟

سید احسان قاضی زاده هاشمی به واسطه عضویت در شورای نظارت بر سازمان صدا و سیما، بر سریال های تلویزیونی اشراف داردو برای همین می توان به دیدگاهش درباره کیفیت «معمای شاه» اعتماد کرد. او ابتدا می گوید: «موفق نشدم همه قسمت ها را به خاطر مشغله کاری ببینم. هر وقت فرصت می شود «معمای شاه» را می بینم اما سراغ بعضی سریال ها به دلیل کیفیت نازل شان نمی روم؛ مثلا «همسایه ها» که از شبکه دو به شبکه نسیم رفته را نمی بینم. «معمای شاه» اما استراتژیک است.»

با این مقدمه سراغ تحلیل چرایی عدم موفقیت سریال می رود: «من سطح مشاورهای سریال را خیلی قوی ندیدم؛ تعداد مشاورین و گروه نویسندگان در حوزه تحقیق فیلمنامه باید بیشتر می بود. یا حتی استفاده از لوکیشن های متنوع سریال به لحاظ جذابیت بصری و داستانی قوی جا داشت قوی تر شود. حتما تحقیق زیاد شده اما این که پژوهش ها چطور تبدیل به قصه بشود مهم است.
البته نسل جوان که متولد دهه شصت و هفتاد هستند سریال را می بینند، منتها بیشتر از بعد نگاه تاریخی؛ چون اطلاعات شان کم است. اما کاش جذابیت داستانی و بصری به مراتب بیشتر می بود که نتیجه آبرومندانه تر می شد.» قاضی زاده هاشمی بار دیگر تاکید می کند، اگر اثر قوی باشد نیاز به افزوده کاذب ندارد: «فیلم هایی داریم که فضای آن زمان را به خوبی منتقل می کنند. شاید هزینه ها بالا می رفت اما سریال واقعی تر می شد.»

واکنش ها چه بود؟

در میانه بحث بر سر پخش آهنگ ابراهیم حامدی، خبرگزاری خبر آنلاین به حاشیه ای دیگر اشاره کرد و نوشت: «پخش این آهنگ برای سریال «معمای شاه» تنها حاشیه نبود. برخی از کاربران فضای مجازی معتقدند که سازندگان سریال در انتخاب آهنگ دقت نکرده اند و زمان ساخت این آهنگ با زمان رویدادی که در سریال نشان داده می شود، همخوانی ندارد. براساس اطلاعات منتشر شده آهن «خالی» سال 1355 منشتر شده است و مقطعی که در قصه «معمای شاه» روایت می شود به سال 1350 بر می گردد.

نکته دیگر این است که برای نخستین بار خواننده های دوران پیش از انقلاب در قالب یکی از شخصیت های داستان وارد سریالی می شوند که از صدا و سیما پخش می شود.» کاربران این خبرگزاری دیدگاه های متضادی در برابر پخش آهنگ مذکور دارند؛ مهمتر از آن جدالی است که بین آن ها درباره کیفیت «معمای شاه» درگرفته. غالب نظرها حکم به ضعف سریال می دهد.

خواننده های دیگر می آیند؟

بعد از پخش صدای ابی، خبرگزاری ایسنا سراغ علی لدنی تهیه کننده «معمای شاه» رفت. و گفته: «این سکانس با هیچ ممیزی رو به رو نشد. صدای پخش شده در سریال، صدای اصلی خود خواننده بوده است. فقط خود شخصیت شبیه سازی شده است. در قسمت های گذشته سریال، ویگن هم حضور داشت و در قسمت های آتی خوانندگان دیگری هم که به نوعی با دربار در ارتباط بودند، با صدای خودشان در مجموعه «معمای شاه» حضور پیدا خواهندکرد.» حالا و با توجه به اظهارات عضو ناظر مجلس در شورای نظارت بر صدا و سیما آیا این اتفاق رخ خواهدداد یا تلویزیون جلوی پخش صداهای دیگر را خواهدگرفت؟